در قسمت قبلی این دوره آموزشی، به بررسی نحوه پیکربندی سخت‌افزاری در نرم‌افزار سیماتیک منیجر پرداختیم و به طور کامل این پروسه را انجام دادیم. در این بخش از دوره آموزشی برنامه نویسی plc به سراغ نرم افزار میرویم.
برای درک بهتر و داشتن یک تصویر ذهنی از اجزای گفته شده در این مقاله، پیشنهاد می‌شود ابتدا کلیپ زیر را مشاهده کنید:
در این قسمت به درون محیط سیماتیک منیجر میرویم و با اجزاء و قسمت‌های مختلف آن آشنا می‌شویم.
پس از باز کردن نرم‌افزار، با این محیط رو‌به‌رو می‌شویم که در جلسه گذشته آن را پیکربندی کردیم و الان آماده انجام بقیه کار‌ها است.
با انتخاب پی ال سی مورد نظر که قبلا انتخاب کرده‌ایم، دو گزینه در قسمت راست محیط نرم‌افزار پدیدار می‌شوند که اضافه شدن CPU را پس از پیکربندی سخت‌افزاری مشاهده می‌کنید.
با کلیک بر روی CPU، دو گزینه برای ما باز می‌شود که قسمت برنامه‌نویسی و قسمت ارتباطات نرم‌افزار می‌باشد.
حال با کلیک بر روی قسمت برنامه‌نویسی، سه گزینه جدید دیگر برای ما ساخته می‌شود که شامل سورس کد‌های نرم‌افزار، بخش سمبول‌های لازم برنامه‌نویسی و مهم‌ترین بخش یعنی بلوک‌های برنامه‌نویسی می‌شود.
حال اگر بر روی گزینه سورس کلیک کنیم، مشاهده می‌کنیم که هیچ بخش جدیدی برای ما ساخته نشده است.
اکنون زمان بررسی قسمت آخر یعنی بلوک برنامه‌نویسی است. با کلیک بر روی بلوک برنامه‌نویسی دو بخش فوق‌العاده مهم و کاربردی برای ما ساخته می‌شود که System Data و OB1 می‌باشند.
با کلیک بر روی System Data، اطلاعات سخت‌افزاری مربوط به CPU را در آن مشاهده می‌کنید.
بلوک OB1 دارای بلوک‌های ضروری برنامه‌نویسی که CPU آن‌ها را اجرا می‌کند می‌باشد. به زودی با اجزای OB1 و بلوک‌های خاص برنامه‌نویسی در آن آشنا خواهیم شد.
با کلیک بر روی OB1 یک پنجره از اطلاعات این بلوک برای ما باز خواهد شد که در آن میتوانیم نام بلوک، سمبول بلوک، ایجاد توضیحی خاص برای بلوک و انتخاب زبان برنامه‌نویسی را در سربرگ general انجام دهیم.
پس از انجام تمام تنظیمات مورد نیاز، در نهایت وارد محیط اصلی برنامه‌نویسی در سیماتیک منیجر می‌شویم
در این محیط چندین بخش مهم داریم که شامل قسمت‌های ایجاد عنوان و توضیح برای بلوک و دارای یک Network برای نوشتن برنامه به زبان محبوب Ladder می‌باشد.
حال به بررسی اجزاء و بلوک‌های دیگر در نرم‌افزار میپردازیم. در قسمت سمت چپ نرم‌افزار می‌توانید تمامی عناصر برنامه‌نویسی، توابع موجود برای سهولت در نوشتن برنامه و کتابخانه‌های شامل توابع پر‌کاربرد را مشاهده کنید.
در نوار ابزار بالا چندین ابزار مهم برنامه‌نویسی را مشاهده می‌کنید که به کنتاکت‌های باز، بسته و کویل معروف هستند.
اگر از کنتاکت‌ها در خطوط برنامه‌نویسی در یک Network همانند تصویر بالا استفاده کنید، علامت سوال‌هایی در بالای آن‌ها به منظور نداشتن آدرس قرار می‌گیرد. در خصصوص این علامت‌ها و آدرس‌ها بعدا صحبت خواهد شد.
حال به بررسی بلوک‌های مهم در برنامه‌نویسی میپردازیم. اولین بلوک مهم، بیت‌های منطقی (Bit Logic) هستند که فقط بر روی یک بیت تاثیر می‌گذارند و شامل کنتاکت‌های باز و بسته،R ،NOT (ریست)، S (ست) و … هستند.
به سراغ بلوک بعدی یعنی مقایسه کننده میرویم. این عناصر برنامه‌نویسی قادر هستند که دو متغیر را باهم مقایسه کنند و نتیجه را به ما نشان دهند.
بلوک مهم بعدی، تبدیل کننده‌ها می‌باشند. این عناصر می‌توانند یک متغیر را با فرمتی خاص دریافت کنند و به فرمت یا ویژگی‌های دیگری تحویل دهند.
بلوک بعدی شمارنده‌ها هستند که کار آن‌ها بسیار ساده است. بله درست حدس زدید، آن‌ها عمل شمارش را انجام می‌دهند.
بلوک بعدی انتخاب DB call است. این بلوک کاربرد آن چنان زیادی نسبت به دیگر بلوک‌ها ندارد و فقط گاهی اوقات برای باز کردن دیتا بلاک‌ها از آن استفاده می‌شود.
حال نوبت به توضیح یک بلوک Jump یا پرش است. این عناصر می‌توانند از اجرا شدن بخشی از برنامه در شرایط خاص جلوگیری کنند.
اکنون به بررسی بلوک توابع صحیح میپردازیم. از این عناصر در اعمال ریاضی ساده برای ایجاد تغیرات روی متغیر‌هایی که دارای عدد صحیح هستند، استفاده می‌شود.
پس از توابع اعداد صحیح، توابع اعشاری نیز موجود هستند. برعکس توابع صحیح، این بلوک‌ها اعمال ریاضی نسبتا پیچیده را روی متغیر‌های اعشاری انجام می‌دهند.
بلوک بعدی که بسیار مهم و کاربردی است، بلوک Move می‌باشد که می‌تواند عملیات copy از یک متغیر برنامه و Paste کردن آن بر روی متغیر دیگر را انجام دهد.
انتخاب کنترل کننده‌ی برنامه؛ این عناصر می‌توانند روند اجرای برنامه را کنترل کنند و قسمت‌هایی از برنامه را مانند بلوک Jump، غیر‌فعال کنند.
بلوک بعدی که به آن‌ها میپردازیم، بلوک‌های Shift/Rotate هستند. این عناصر وظیفه دارند تا بر روی بیت‌های یک متغیر تاثیر بگذارند و آن‌ها را جا‌به‌جا کنند. همچنین می‌توانند جای دوبیت را با یکدیگر عوض کنند.
اگر نیاز داشتید که برنامه خودرا عیب‌یابی کنید و از اجرای صحیح آن مطمئن شوید، باید از بیت‌های کنترل وضعیت استفاده کنید.
می‌توان گفت به مهم‌ترین بلوک برنامه‌نویسی یعنی تایمر‌ها رسیده‌ایم. این عناصر می‌توانند زمان را اندازه‌گیری کنند، گذشت زمان خاصی را اعلام کنند و کار خاصی را در برنامه انجام دهند.
و در نهایت به آخرین بلوک می‌رسیم. بلوک‌های Word logic؛ این عناصر می‌توانند عملیات منطقی مانند AND و OR را بر روی چندین بیت انجام دهند.
سرانجام این مقاله آموزشی هم به پایان رسید. در مقالات بعدی بلوک‌های مهم کاربردی که یک توصیح خلاصه درباره آن‌ها داده شد را بیشتر مورد بحث و بررسی قرار خواهیم داد.
امیدوارم که این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد.
